Kliker dla psa. Jak używać klikera w szkoleniu psa?

Kliker dla psa to narzędzie wykorzystywane podczas treningów i nauki sztuczek. Umożliwia skuteczne szkolenie psa - pod warunkiem, że opiekun wie, jak go używać! Czym jest kliker i jak uczyć psa za pomocą klikera?

Kliker dla psa - co to jest?

Sprzedawany w sklepach zoologicznych kliker do szkolenia psa to niewielkie, najczęściej plastikowe pudełeczko z blaszką w środku. Blaszka ta po naciśnięciu wydaje charakterystyczne klikniecie, które zawsze brzmi tak samo. Klikery mogą być różnego kształtu i wielkości, mogą też różnić się miedzy sobą brzmieniem kliknięcia - niektóre będą klikać głośnie, inne nieco ciszej. Koszt klikera dla psa również bywa różny i zaczyna się od zaledwie 5 zł, a kończy nawet na 50 zł.

Alternatywą dla kupienia klikera może być każdy przedmiot, który będzie wydawał z siebie krótki, powtarzalny dźwięk. W tym celu sprawdzają się między innymi małe, metalowe zakrętki od słoików czy długopisy.

Jak działa kliker i do czego go używać?

Kliker to narzędzie wykorzystywane w treningu i nauce komend. Sprzęt ten umożliwia nagrodzenie właściwego zachowania psa w odpowiednim momencie, co znacznie przyspiesza proces szkolenia.

Pozytywne metody szkolenia polegają na nagradzaniu psa smakołykiem za prawidłowo wykonane polecenie lub odpowiednie zachowanie. Najskuteczniejsze byłoby podanie psu smaczka dokładnie w tym momencie, w którym prawidłowo wykona sztuczkę - dzięki temu zwierzak najszybciej by zrozumiał, za co otrzymuje nagrodę. Jednak nie jest to takie proste! Wyjęcie smakołyka z kieszeni, podejście do swojego psa i podanie mu jedzenia zajmuje na tyle długą chwilę, że czworonóg może do tego czasu rozproszyć się lub wykonać jeszcze kilkanaście rzeczy i w efekcie nie wiedzieć, o co dokładnie chodziło opiekunowi. Oczywiście psy szkolone w ten sposób po jakimś czasie zrozumieją, za co są nagradzane, jednak znacznie szybsze rezultaty można osiągnąć, prowadząc trening z użyciem klikera.

Zasada działania klikera dla psa jest prosta - jego dźwięk stanowi dla psa informację, że zachował się odpowiednio i zaraz dostanie za to nagrodę. W przeciwieństwie do ustnej pochwały, każde kliknięcie brzmi tak samo, dzięki czemu trening staje się dla zwierzaka prosty i zrozumiały. Powtarzalnego sygnału można użyć w precyzyjnie wybranym momencie, na przykład gdy pies nawiązał kontakt wzrokowy z opiekunem podczas nauki reagowania na imię czy wypuścił z pyska zabawkę, reagując na słowo "puść".

Jak zacząć szkolenie psa klikerem?

Psy nie rodzą się z informacją, co oznacza kliknięcie blaszki. Dlatego by wykorzystać kliker w szkoleniu psa, należy najpierw wytłumaczyć zwierzakowi, co znaczy dźwięk klikera. Sygnał ten ma oznaczać "o to właśnie chodziło, zachowałeś się odpowiednio i teraz dostaniesz za to nagrodę", jednak tego trzeba nauczyć psa stopniowo.

Jak wprowadzić psu kliker?

Rozpoczęcie nauki wymaga zaopatrzenia się w clicker i dużą ilość małych przysmaków. Początkowo psu nie należy wydawać żadnych poleceń - pierwszy etap nauki polega wyłącznie na zbudowaniu skojarzenia klik = nagroda. W tym celu należy znaleźć spokojne miejsce do ćwiczeń, by zwierzak niczym się nie rozpraszał i był skupiony na smaczkach. Opiekun powinien w jedną rękę wziąć przysmak, a w drugą kliker. Następnie należy wydać pojedyncze kliknięcie i natychmiast podać psu smaczka do pyska. Kiedy pies przełknie przysmak, można ponownie kliknąć i od razu dać psu smakołyk. Sekwencję klik-smaczek należy powtórzyć kilka-kilkanaście razy, po czym warto zrobić przerwę, by zapobiec nadmiernej ekscytacji zwierzaka i dać psu czas na przetworzenie nowych informacji. Sesje oswajania psa z klikerem należy kontynuować przez kilka dni, zawsze w spokojnym i mało rozpraszającym miejscu. Z czasem można zacząć trzymać przysmaki w saszetce lub kieszeni, by wyjmować je i dawać dopiero po użyciu klikera.

Zbudowanie odpowiedniego skojarzenia może chwilę potrwać - tempo nauki zależne jest między innymi od rasy, wieku i dotychczasowych doświadczeń zwierzaka. Jednak każdy psiak prędzej czy później zrozumie, że po każdym naciśnięciu klikera dostaje nagrodę. By sprawdzić, czy pies jest gotowy na dalsze szkolenie za pomocą klikera, można wykonać prosty test. Należy przygotować smaczek i klikacz, ale nie pokazując ich psu, by zwierzak niczego się nie spodziewał. Gdy czworonóg będzie odpoczywał (na przykład leżał na posłaniu), należy bez żadnej zapowiedzi nacisnąć kliker. Jeśli pies natychmiast spojrzy się na opiekuna, przyzwyczajenie psa do klikera można uznać za skończone.

Jak uczyć psa za pomocą klikera?

Kiedy pies zacznie reagować na kliker, można zacząć wykorzystywać go w nauce komend i sztuczek. Warto zacząć od utrwalenia tego, co zwierzak już umie, na przykład komendy "siad". Należy skupić na sobie psa, poprosić go o siad, a gdy tylko pies usiądzie, nacisnąć kliker i nagrodzić psa przysmakiem. Można oczywiście korzystać także ze słownych pochwał typu "brawo" czy "dobry pies", jednak warto, żeby to właśnie kliknięcie było pierwszym sygnałem, jaki zwierzak usłyszy po odpowiednim wykonaniu polecenia.

Za pomocą klikera można wzmacniać nie tylko komendy, ale również pożądane zachowanie na spacerach. Klikając w momencie, gdy pies grzecznie minie innego czworonoga, zignoruje rowerzystę czy odejdzie od chleba leżącego na trawniku można w łatwy sposób pokazać pupilowi, czego od niego oczekujemy.

Najważniejsze zasady treningu z klikerem

By trening klikerowy był skuteczny, należy pamiętać o kilku najważniejszych zasadach:

1. Po każdym kliknięciu należy wydać psu nagrodę. Dlatego przed użyciem klikera należy upewnić się, że mamy czym nagrodzić zwierzaka. Jeśli smaczki się skończyły, nie wolno klikać - można wtedy pochwalić psa słowem lub go pogłaskać.
2. Nie wolno klikać kilka razy pod rząd. Nie wzmocni to efektu, a jedynie utrudni psu zrozumienie sytuacji.
3. Kliknięcie kończy zachowanie. Dźwięk klikera oznacza dla psa "zrobiłeś to, czego oczekiwałem, a teraz dostaniesz nagrodę", dlatego nie można wymagać od psa, by po usłyszeniu klikera wykonywał kolejne i kolejne sztuczki - obiecaliśmy mu nagrodę!
4. Kliker nie służy do przywołania ani odwracania uwagi psa - to sygnał nagrody. Jeśli pies zachowuje się niewłaściwie, na przykład tarza się w śmierdzącym znalezisku, kliker pozwoli przerwać to zachowanie i może sprawić, że pies skuszony obietnicą smakołyka przybiegnie do opiekuna. Niestety równocześnie skojarzy sobie tarzanie się z nagrodą! Będzie więc specjalnie szukać śmierdzących skarbów, byle tylko sprowokować opiekuna do kliknięcia...

Szkolenie klikerowe - wady i zalety

Jak każda metoda szkoleniowa, trenowanie z klikerem ma swoje wady i zalety. Do głównych zalet uczenia psa nowych komend za pomocą klikera należy:

• możliwość precyzyjnego zaznaczenia zachowania, które chcemy nagrodzić,
• powtarzalny dźwięk - pies nie musi zastanawiać się, co właśnie usłyszał,
• możliwość nagrodzenia psa nawet wtedy, gdy jest odwrócony tyłem lub zupełnie nie spodziewa się nagrody.

Wśród wad szkolenia kilerowego wymienia się natomiast:

• konieczność ścisłego przestrzegania zasady "jedno klikniecie = nagroda",
• problemy z klikaniem w odpowiednim momencie i równoczesnym podawaniem smaczków - precyzyjne zastosowanie klikera wymaga od opiekuna szybkiej reakcji, czujności i koordynacji ruchowej,
• nadwrażliwość niektórych psów na dźwięki - część czworonogów może bać się głośnego kliknięcia,
• nadmierna ekscytacja psa - bardziej reaktywne psiaki mogą bardzo pobudzać się w oczekiwaniu na kliknięcie, co uniemożliwi skuteczną naukę,
• konieczność noszenia ze sobą dużej ilości przysmaków (przynajmniej na początku).

Czym nagradzać psa podczas treningu?

Każde szkolenie, które opiera się na pozytywnym wzmocnieniu, wymaga stosowania nagród. Przy wyborze nagrody należy wziąć pod uwagę preferencję psa - niektóre czworonogi są chętne do współpracy za smaczne kąski, inne wolą pobiec za piłką lub poprzeciągać się z opiekunem szarpakiem. Nagradzanie psa jedzeniem jest znacznie łatwiejsze, zwierzak może szybko przełknąć podany mu przysmak i będzie gotowy do dalszej pracy. Trzeba jednak pamiętać, że podawanie psu zbyt dużej ilości przekąsek nie jest dla niego zdrowe - może nie tylko wywołać biegunkę lub prowadzić do otyłości, ale także zaburzyć bilans diety! Dlatego chcąc nagradzać czworonoga jedzeniem warto wybrać do tego karmę, którą zwierzak dostaje na co dzień. Suche granulki sprawdzają się także ze względów praktycznych - mają odpowiednią wielkość, można je bez problemu włożyć w kieszeń i zabrać na spacer lub rozsypać w trawie, by psiak mógł wyszukiwać je za pomocą węchu. Oczywiście nie każdy psiak skusi się na nudną, suchą karmę! Dlatego szukając najlepszej nagrody podczas szkolenia należy wybierać wysokiej jakości hipoalergiczne karmy o dużej zawartości mięsa.