Gadająca papuga - które papugi można nauczyć mówić?
Gadająca papuga to marzenie niejednego człowieka. Ich umiejętności bywają nieraz naprawdę zdumiewające. W rzeczywistości powtarzania pojedynczych słów można nauczyć niemal każdą papugę, nawet popularną papużkę falistą. Oczywiście wymaga to dużo cierpliwości i ogromnego zaangażowania. Jednak niektórym gatunkom dużo łatwiej przychodzi nauka słów, rymowanek czy wierszyków. W tym artykule wyjaśnimy, które papugi mówią ludzkim głosem oraz podpowiemy, jak nauczyć papugę mówić.
Gadająca papuga - czy papugi rzeczywiście potrafią mówić?
Mówiąc “gadająca papuga” nie mamy na myśli papugi, która potrafi rzeczywiście rozmawiać. Papugi to bardzo inteligentne ptaki, które kojarzą pewne sytuacje z zapamiętanymi słowami. Po pewnym czasie potrafią dopasować zwroty adekwatnie do sytuacji, sprawiając wrażenie jakby naprawdę rozmawiały. Z boku faktycznie może to wyglądać na swobodną pogawędkę z człowiekiem. Papugi są w stanie odtwarzać dźwięk w bardzo dokładny sposób, przykładowo jeżeli papuga będzie uczona słów przez swojego właściciela - kobietę, to właśnie żeńskim głosem będzie powtarzać zapamiętane wyrażenia, nadając im ton i barwę zbieżną z głosem swojej opiekunki. Tak więc papuga mówiąca ludzkim głosem sama nie wymyśla słów, a jedynie zapamiętuje je oraz powtarza.
Papuga mówiąca - dlaczego niektóre ptaki mówią?
Wyjątkowa umiejętność, jaką posiada papuga mówiąca ludzkim głosem, wynika ze specyficznej budowy krtani dolnej, w której powstają dźwięki. Krtań dolna to narząd głosowy ptaków w postaci kostnego pudełka złożonego z połączonych ze sobą i poszerzonych pierścieni. W jej wnętrzu znajdują się membrany wibracyjne i podział tchawicy, który pomaga tworzyć oskrzela. Przyjmuje się, że im bardziej skomplikowana struktura krtani dolnej, tym większe możliwości wokalne ptaka. Oprócz krtani dolnej, istotną rolę odgrywa mięsisty język papugi, który pozwala na artykułowanie określonych głosek.
Które papugi mówią? Mistrzowie mowy ludzkiej
Na pytanie, które papugi mówią ciężko znaleźć jednoznaczną odpowiedź, bowiem teoretycznie wszystkie papugi potrafią naśladować dźwięki oraz ludzką mowę. Ale czy konkretna papuga nauczy się mówić zależy od wielu czynników. Oczywiście gatunek w tym wypadku odgrywa kluczową rolę, ale nie bez znaczenia jest także rola opiekuna. Bardzo istotna jest relacja jaka łączy go ze zwierzakiem oraz ile czasu poświęca swojemu pupilowi nie tylko na naukę, ale również na zabawę i pielęgnację. Do prawdziwych gaduł, które wykazują wyjątkowe umiejętności zapamiętywania i powtarzania nauczonych zwrotów, należą:
1. Żako
Prawdziwą mistrzynią ludzkiej mowy jest afrykańska papuga żako. Do najpopularniejszych podgatunków należą potocznie określane przez hodowców żako kongijskie i żako liberyjskie. Uważane są za jedne z najinteligentniejszych przedstawicieli gatunku, ze względu na niezwykłe zdolności dźwiękonaśladowcze. Z łatwością można nauczyć ich nawet kilkuset słów, zdań, wierszyków czy rymowanek. Gadające papugi żako uczą się wybranych zwrotów łącząc je z konkretnymi codziennymi sytuacjami. Dzięki temu potrafią doskonale powiązać wykonywaną przez nas czynność, np. spożywanie posiłku z wyrażeniem “smacznego”. Z czasem papuga żako może nam życzyć “smacznego” za każdym razem kiedy będziemy siadać do stołu czy witać się z nami mówiąc ”dzień dobry”, kiedy przekroczymy próg domu. Każdy osobnik wykazuje odmienne umiejętności w zakresie naśladowania mowy. Niektóre z nich potrafią doskonale powtarzać raz zasłyszane dźwięki, np. skrzypienie drzwi, szczekanie psa czy nawet fragmenty dialogów z filmu oglądanego w telewizji. Chcąc nauczyć papugę mówienia, istotne jest, aby trafiła do naszego domu jako młody, ręcznie karmiony osobnik. Tylko taki ptak nauczy się powtarzać dźwięki, ale także pozwoli się oswoić. Papugi żako to bardzo towarzyskie ptaki, lubiące towarzystwo, czułości i pieszczoty. Są jednak bardzo wrażliwe i podatne na stres wywołany wszelkimi zmianami otoczenia czy właściciela. Każda taka sytuacja odbija się negatywnie na psychice zwierzęcia oraz na jego możliwościach werbalnych. Papugi te wymagają poświęcenia dużej ilości czasu i jeżeli ich potrzeba bliskości zostanie zaspokojona wówczas mogą stać się wspaniałymi kompanami codziennych rozmów.
2. Amazonki
Do gadających papug możemy zaliczyć papugi amazonki. Szczególnie amazonka żółtogardła (Amazona ochrocephala oratrix) oraz amazonka żółtoszyja (Amazona ochrocephala auropalliata) wykazują się niezwykłymi zdolnościami naśladowczymi. Amazonka żółtogłowa, niebieskoczelna, białoczelna i inne także zasługują na uwagę w tym zestawieniu. Ich umiejętności nieraz przewyższają te prezentowane przez papugi żako. Szczególnie samce, wspomnianych amazonek potrafią opowiadać, recytować, gwizdać melodie, naśladować chrząkanie, kasłanie. Zdarzają się osobniki, które śpiewają piosenki lub nawet arie operowe. Jednak aby móc zaprezentować swoje zdolności, wymagają sporego zaangażowania ze strony opiekuna. Tylko papugi, którym poświęca się dostateczną ilość uwagi są w stanie odwdzięczyć się naśladowaniem różnych dźwięków, w tym ludzkiej mowy. Te pięknie ubarwione ptaki to bardzo towarzyskie stworzenia, które wymagają obecności i kontaktu z ludźmi. Ręcznie wychowane i wykarmione amazonki potrafią zastąpić swoje naturalnie wydawane dźwięki wyuczonymi słowami i odgłosami z najbliższego otoczenia.
3. Kakadu
Do najbardziej uzdolnionych gadających papug należą także papugi z gatunku Kakadu, szczególnie kakadu białe. Kakadu pochodzą z Australii oraz indonezyjskich wysp, Halmahera, Bacan, Ternate, Tidore. Należą do dość wrzaskliwych ptaków, dlatego raczej nie poleca się ich osobom żyjącym w blokach oraz budynkach wielorodzinnych. Uważa się, że kakadu posiada nieco mniejsze zdolności zapamiętywania i powtarzania dźwięków niż żako lub amazonka. Jednak wiele osobników kakadu bardzo szybko się uczy czysto i płynnie wymawiając wiele słów, wyrażeń i dźwięków. Podobnie jak papugi żako, to bardzo inteligentne, a jednocześnie wyjątkowo wrażliwe ptaki, które wymagają dużo uwagi i obecności opiekuna. Dlatego opiekę nad kakadu poleca się osobom mieszkającym w przestronnych domach i dysponującym dużą ilością wolnego czasu.
4. Ary
Ary zamieszkują rozległe tereny Ameryki Środkowej i Południowej. Najpopularniejsza Ara ararauna uznawana jest za największą papugę świata. Jej możliwości dźwiękonaśladowcze znacznie ustępują zdolnościom żako czy amazonek. Ary potrafią nauczyć się naśladować jedynie pojedyncze słowa i wyrażenia. W przeciwieństwie do wyżej wymienionych papug, papugi ary wypowiadają zapamiętane słowa z typowym papuzim akcentem. Poza komunikacją werbalną, ary chętnie wykorzystują mowę ciała w porozumiewaniu się z otoczeniem. Ptaki te wymagają, ze względu na swoje rozmiary (dorosłe osobniki osiągają nawet 100 cm długości!), dużej klatki lub woliery. Ze względu na potrzebną przestrzeń oraz hałaśliwość raczej nie poleca się opieki nad tymi papugami osobom mieszkającym w blokach. Ararauny łatwo przyzwyczajają się do nowego opiekuna, jednak aby oswoić ptaka, należy spędzać z nim jak najwięcej czasu i dużo do niego mówić.
Jak nauczyć papugę mówić?
To, czy nauczymy naszą papugę mówić zależy od naszych indywidualnych starań. W zależności od rodzaju papugi, na naukę ludzkiej mowy, będziemy musieli poświęcić odpowiednio dużo czasu. Zatem jak nauczyć papugę mówić? Chcąc uzyskać najlepsze rezultaty, należy rozpocząć szkolenie jak najwcześniej, najlepiej aby papuga była w wieku trzech, czterech miesięcy. Papugi dużo łatwiej i szybciej uczą się kiedy mają bliskie relacje ze swoim opiekunem. Siedząc na ramieniu właściciela czy będąc na rękach papuga jest dużo bardziej chętna do zabaw słownych i nauki, aniżeli będąc zamknięta w klatce. Tylko częste powtarzanie określonych zwrotów, z odpowiednia dawką emocji, wzbogacone o smakowity pokarm dla papug pomoże osiągnąć oczekiwane efekty. Właśnie dlatego papuga bardzo szybko zapamiętuje wszelkiego rodzaju przekleństwa ;) Pamiętajmy, że ptaki nie potrafią odróżnić brzydkich od ładnych wyrażeń. Co więcej, jeśli raz nauczą się już jakiegoś zwrotu, zapamiętują to do końca swojego życia. Zatem warto uważać na to, co może usłyszeć nasza gadająca papuga.
Autor: Marta Szwajkiewicz-Puza
