Co jedzą szynszyle?

Kluczem do zdrowia, dobrego samopoczucia, a także długowieczności szynszyli jest odpowiednie żywienie. Od tego czym będziemy karmić szynszylę, będzie zależało czy nasze zwierzątko dożyje sędziwego wieku (szynszyle żyją zwykle 10-15 lat, ale znane są przypadki szynszyli żyjących nawet 20 lat). Aby lepiej zrozumieć wymagania żywieniowe naszego pupila istotne jest poznanie specyficznej budowy przewodu pokarmowego oraz miejsce pochodzenia tych gryzoni. W tym artykule przedstawimy, w jaki sposób powinno wyglądać prawidłowe karmienie szynszyli, aby zapewnić dobrą kondycję zdrowotną i zapobiec typowym dla szynszyli chorobom.

Co jedzą szynszyle w środowisku naturalnym?

O tym, co jedzą szynszyle w naszych domach decyduje przede wszystkim ich pochodzenie i naturalne środowisko życia. Szynszyle wywodzą się z Ameryki Południowej, gdzie zamieszkują jałowe tereny na dużych wysokościach Andów (od ok. 3000 do 5000 m n.p.m.). Surowy i suchy klimat wykształcił bardzo specyficzne preferencje pokarmowe, oparte na pokarmie wysoko włóknistym, niemal pozbawionym wilgoci i ubogim w składniki odżywcze. W środowisku naturalnym dieta szynszyli jest mimo wszystko bardzo urozmaicona, składa się z 24 gatunków roślin, głównie ziół i zmienia się w zależności od pory roku. Nawet w okresach większego urodzaju, szynszyle wybierają przede wszystkim zioła oraz podsuszone, suche liście, pędy i gałązki krzewów, korę drzew, bulwy, korzenie, niekiedy suche owoce. Żywienie szynszyli hodowanej w warunkach domowych powinno być jak najbardziej zbliżone do codziennego pożywienia zwierzęcia żyjącego na wolności.

Żywienie szynszyli - twardy pokarm to podstawa

Szynszyle to zwierzęta z dobrze rozwiniętym układem pokarmowym (nawet do 3,5 metra długości). Jako typowi roślinożercy posiadają uzębienie dostosowane do pobierania tego typu pożywienia. Wszystkie zęby szynszyli, zarówno siekacze, jak i policzkowe rosną przez całe życie (nawet do ok. 7 cm/rok). Właśnie dlatego żywienie szynszyli powinno opierać się na twardym pokarmie, który umożliwia ich ścieranie. Szynszyle przyzwyczajone są do spożywania pokarmów bogatych w krzemionkę, wymagającymi dokładnego przeżuwania. Naturalny pokarm, spożywany przez szynszyle, jest niezwykle twardy, dzięki czemu powoduje szybkie ścieranie się zębów. Ścieralność pokarmu zwiększa także kurz, pył i piasek, jakimi często pokryte są rośliny zjadane przez szynszyle. Co więcej, żołądek szynszyli jest niewielki, pokarm przesuwany jest do dalszych części układu pokarmowego przez nowe masy pokarmowe, dlatego szynszyle powinny mieć stały dostęp do pożywienia. Tak więc, jak wygląda dieta szynszyli w warunkach domowych?

Dieta szynszyli - przede wszystkim dobra karma i siano

Chcąc uniknąć chorób stomatologicznych czy otyłości, dieta szynszyli powinna opierać się na dwóch podstawowych składnikach: dobrej jakości gotowej karmie dla szynszyli (w postaci granulatu lub mieszanki różnych składników) oraz sianie. Pasze granulowane składają się nawet z kilkunastu składników, takich jak: śruta zbożowa (pszenica, jęczmień, owies), soja, kukurydza, makuchy (rzepakowe i lniane), siemię lniane, drożdże pastewne, otręby oraz susze z traw lub lucerny. Granulat zjadany jest w całości, dzięki czemu równomiernie pokrywa zapotrzebowanie organizmu na wszystkie składniki odżywcze. Poza tym, twarde granulki przyczyniają się do ścierania szybko rosnących siekaczy. Z kolei pasze sypkie są atrakcyjne dla zwierząt, jednak wiele szynszyli wyjada z miski tylko te składniki, które smakują im najbardziej. W konsekwencji może to prowadzić do niedoborów pokarmowych, do zaburzeń pracy układu pokarmowego, stanów zapalnych wątroby i nerek lub otłuszczenia serca. Równie ważnym komponentem diety szynszyli jest pasza objętościowa czyli siano. Ma ono charakter dietetyczny, reguluje perystaltykę jelit, uzupełnia zapotrzebowanie na włókno i stanowi bogate źródło witamin i soli mineralnych. Sianko powinno być zawsze świeże, pachnące, wielogatunkowe, składające się z traw i roślin motylkowych.

Z traw szczególnie polecana jest:

• tymotka łąkowa,
• życica trwała,
• mietlica pospolita,
• kostrzewa łąkowo,
• grzebienica pospolita,
• perz rozłogowy.

Z roślin motylkowych dodawana jest zwykle:

• koniczyna biała,
• lucerna siewna i chmielowa,
• wyka ptasia, łąkowa oraz kosmata,
• groszek łąkowy,
• komonica pospolita.

Jako uzupełnienie diety szynszyli warto zaproponować suszone zioła:

• babka lancetowata,
• brodawnik pospolity,
• kminek pospolity,
• krwawnik pospolity,
• marchew łąkowa,
• mięta pieprzowa,
• mniszek pospolity,
• macierzanka,
• pokrzywa zwyczajna,
• rumianek pospolity,
• stokrotka pospolita,
• szałwia łąkowa i okółkowa,
• ślaz,
• wiesiołek,
• żywokost lekarski.

W naturze szynszyle bardzo rzadko miały okazję kosztować soczystych pokarmów, dlatego nie eksperymentujmy ze świeżymi pokarmami - ich przewód pokarmowy nie jest do tego przystosowany. Karmienie szynszyli możemy wzbogacić o smakołyki w postaci niewielkiej ilości suszonych owoców (dzikiej róży, żurawiny, jabłka, moreli). Pamiętajmy jednak, by nie podawać szynszylom orzechów, rodzynek i migdałów, ponieważ są bardzo kaloryczne i nadmiernie obciążają wątrobę gryzonia.

Karmienie szynszyli - drogocenne gałązki drzew i krzewów

W ciągu całego roku, karmienie szynszyli powinno być wzbogacone o gałązki drzew do obgryzania. Kora drzew jest bogata w garbniki i wiele składników, które pozytywnie wpływają na metabolizm gryzonia. Co więcej, gałązki stanowią wsparcie dla ścierania stale rosnących zębów, ale także stanowią atrakcyjny element wyposażenia klatki, pobudzając gryzonia do aktywności. Jeżeli decydujemy się na samodzielny zbiór gałązek, dbajmy, aby nie pochodziły z terenów przy ruchliwych drogach i poddawanych opryskom. Ważne też, aby przechowywać je w suchym i wentylowanym miejscu, w ten sposób unikniemy pojawienia się pleśni.

Wśród jadalnych dla szynszyli roślin zaliczamy poniższe gatunki krzewów i drzew:

• jabłoń,
• osika,
• jeżyna,
• czarna porzeczka,
• topola,
• winorośl,
• głóg,
• orzech laskowy,
• kiwi,
• morwa,
• gruszka,
• sosna (jedynie okorowane i wysuszone gałęzie),
• topola,
• pigwa,
• dzika róża,
• jawor,
• truskawka,
• jarzębina.

Wśród potencjalnie szkodliwych drzew i krzewów są rośliny, takie jak:

• morela,
• buk,
• drzewa cytrusowe (pomarańcze, cytryny, grejpfruty),
• migdałowiec,
• nerkowiec,
• cedr,
• wiśnia,
• kasztan,
• aronia,
• cyprys,
• bez,
• eukaliptus,
• jodła,
• miłorząb,
• ostrokrzew,
• hortensja,
• jałowiec,
• mango,
• klon,
• nektarynka,
• dąb,
• oleander,
• brzoskwinia,
• szyszki i gałązki sosny,
• pistacja,
• śliwka,
• świerk,
• orzech włoski,
• fikus,
• cis.

O czym warto pamiętać karmiąc szynszylę?

W karmieniu szynszyli bardzo istotny jest stały dostęp do świeżej wody. Średnie dzienne zapotrzebowanie na wodę wynosi ok. 40-120 ml. Woda powinna być mineralna niegazowana lub z kranu, ale przegotowana, podawana w dużym poidełku. Woda, podobnie jak łatwo psujący się pokarm, powinny być wymieniane codziennie, a poidełko dokładnie czyszczone. Pamiętajmy, że od tego, co jedzą szynszyle zależy ich zdrowie. Prawidłowe żywienie pozwoli uniknąć wielu schorzeń stomatologicznych, niedoborów mineralno-witaminowych, otyłości czy obniżenia odporności. Właśnie dlatego, tak ważny jest odpowiedni dobór składników codziennego jadłospisu oraz zachowanie zasady “złotego środka” przy podawaniu smakołyków.

Autor: Marta Szwajkiewicz-Puza